Πως ο Γιώργος Σεφέρης πίκρανε τον Νίκο Καββαδία

 

Οι διαπροσωπικές σχέσεις των καταξιωμένων λογοτεχνών πάντα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Ο Νίκος Καββαδίας διηγήθηκε ένα περιστατικό με πρωταγωνιστές τον ίδιο και τον νομπελίστα ποιητή Γιώργο Σεφέρη το οποίο τον πίκρανε πολύ. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, και συγκεκριμένα το 1954, συνέβη το εξής περιστατικό: Ενώ ο ποιητής εργαζόταν σε "ποστάλι" (καράβι μικρών αποστάσεων, επιβατηγό),ταξίδεψε με το καράβι του ο Γιώργος Σεφέρης. 

Τόσο κατά την τυπική υποδοχή των ταξιδιωτών, όσο και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Σεφέρης δεν μπήκε καν στη διαδικασία να χαιρετίσει τον Καββαδία.

(Μαρτυρία Γιώργου Γεωργουσόπουλου, φιλόλογου – καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών)

Το καράβι κατέπλευσε στη Βηρυτό όπου ο Σεφέρης ήταν διορισμένος ως πρεσβευτής (1954). Ο Καββαδίας που γνώριζε καλύτερα την πόλη προσφέρθηκε να συνοδέψει τον Σεφέρη μέχρι το προξενείο. Το ταξί που μίσθωσαν τους πήρε μέσα από μια συνοικία όπου υπήρχε έντονο το ελληνικό στοιχείο (ελληνικές σημαίες, άνθρωποι που μιλούσαν ελληνικά κτλ). Ο Σεφέρης εντυπωσιάστηκε και ρώτησε τον Καββαδία τι ήταν εκεί. Όταν ο Καββαδίας του αποκάλυψε ότι βρίσκονταν στην περιοχή με τα μπουρδέλα, ο Σεφέρης θύμωσε και τον κατέβασε κάτω από το αυτοκίνητο.

(Μαρτυρία της Λίτσας Χατζοπούλου, φιλολόγου Πανεπιστημίου Ρεθύμνου)

Τα γεγονότα αυτά πίκραναν ιδιαίτερα τον Καββαδία, που θεωρούσε ότι η λογοτεχνική γενιά του '30, στην οποία ανήκε και ο ίδιος, τον υποτιμούσε.

Ωστόσο υπάρχει ακόμα μια εκδοχή:

Unknown είπε...

Εδώ, έχουμε μια διαφορετική μαρτυρία από αυτήν της καθηγήτριας Λίτσας Χατζοπούλου, που μοιάζει πολύ.Διαφέρει μόνο ως προς τον τόπο και τον χρόνο. Τελικά πού είναι η αλήθεια και πού ο Μύθος; Παραθέτω εδώ την μαρτυρία του Φίλιππα Φιλίππου:... Οι δυο φίλοι είχαν στη Μασσαλία μια ενδιαφέρουσα συνάντηση με τον Γιώργο Σεφέρη έναν χρόνο νωρίτερα, τον Ιούλιο του 1937, όταν εκείνος που τότε ήταν πρόξενος στην Κορυτσά πήγαινε στο Λονδίνο για να τακτοποιήσει κάτι εκκρεμότητες της υπηρεσίας του. Έτυχε τώρα να συνταξιδεύουν στο ίδιο βαπόρι ο Στρατής Τσίρκας με τη γυναίκα του την Αντιγόνη που ξεκίνησαν από την Αλεξάνδρεια για να κάνουν το ταξίδι του μέλιτος στην Ευρώπη. Ο Καββαδίας, θέλοντας να τιμήσει τους δύο ποιητές - τύπωσε το Μαραμπού το 1933, ενώ ο Σεφέρης εξέδωσε τη Στροφή το 1931 και ο Τσίρκας τους Φελλάχους το 1937 -, τους πήγε σ' ένα εξοχικό μαγαζί στην περιοχή του Πράντο. Επέστρεψαν στο κέντρο της Μασσαλίας μ' ένα ταξί και οι δύο ναυτικοί με τον Σεφέρη συνόδευσαν τους νεόνυμφους στον σιδηροδρομικό σταθμό του Saint- Charles για να πάρουν το τρένο για το Παρίσι - ο Τσίρκας θα συμμετείχε στο Β' Διεθνές Συνέδριο των Συγγραφέων για την Υπεράσπιση της Κουλτούρας εναντίον του Φασισμού. Ως γνωστόν, μαζί με τον μαύρο Αμερικανό ποιητή Λάνγκστον Χιους έγραψε τον όρκο των ποιητών στον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα που διαβάστηκε στο συνέδριο από τον Λουί Αραγκόν (λίγο αργότερα ο Καββαδίας έγραψε το δικό του ποίημα για τον αδικοχαμένο Ανδαλουσιανό, αυτό που λέει «Ατσίγγανε κι αφέντη μου, με τι να σε στολίσω; Φέρτε...»).
Ο Σεφέρης, που έπρεπε να επισκεφθεί το ελληνικό προξενείο της πόλης, είχε καθυστερήσει μια μέρα το ταξίδι του για το Λονδίνο κι έτσι ο Καββαδίας σκέφτηκε να τον μυήσει στα μυστικά της Μασσαλίας. Πράγματι, μετά τον σταθμό, είπε στον οδηγό μια διεύθυνση και σε λίγο έφταναν στη rue des Phociens. Ο Σεφέρης, που γνώριζε καλά το κτίριο του ελληνικού προξενείου από τις προηγούμενες φορές που πέρασε από εκεί, ξαφνιάστηκε.
«Είναι η γειτονιά με τα μπουρδέλα», του είπε ο Καββαδίας και τον προσκάλεσε να μπουν σ' ένα μπαρ για να του γνωρίσει την Εσμεράλδα.
Ο Σεφέρης εξοργίστηκε από την αναπάντεχη πρόταση, αλλά επειδή ήταν άνθρωπος με καλή ανατροφή απλώς σκυθρώπιασε και τους παρακάλεσε να τον αφήσουν μόνο. Ο Καββαδίας και ο θείος μου κατέβηκαν και ο Σεφέρης πήγε στον προορισμό του με το ίδιο ταξί. Χρόνια έκαναν να μιλήσουν οι δύο ποιητές.
Η συμφιλίωσή τους έγινε με πρωτοβουλία του Καββαδία που έγραψε το Εσμεράλδα (αυτό που λέει «Μη φεύγεις. Πες μου, το 'πνιξες μια νύχτα στο Λονδίνο ή στα βρωμιάρικα νερά κάποιου άλλου λιμανιού;») και το αφιέρωσε σε αυτόν: «Στον Γιώργο Σεφέρη», διαβάζουμε κάτω από τον τίτλο του ποιήματος που μπήκε στο Πούσι το 1947. Ασφαλώς, το όνομα Εσμεράλδα παραπέμπει στην τσιγγάνα της Μασσαλίας, την οποία ο Σεφέρης δεν θέλησε να γνωρίσει. Ας μην ξεχνάμε ότι εκείνη την εποχή ζούσε μιαν υπέροχη ερωτική ιστορία με τη Μαρώ.

Διαβάστε επίσης: 

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ - Ο ποιητής της θάλασσας και του αγώνα

Ο τελευταίος έρωτας και η κατάρα του Νίκου Καββαδία

Νίκος Καββαδίας - Χρυσόσκονη στα γένια του Μαγγελάνου

Νίκος Καββαδίας - Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη: αθησαύριστα πεζογραφήματα και ποιήματα

Νίκος Καββαδίας - Βάρδια