Μια κακοοργανωμένη επιχείρηση ενάντια σε υπέρτερες δυνάμεις, που ωστόσο αιφνιδίασε τον Άξονα και πέτυχε τους στόχους της: η απόβαση ολοκληρώθηκε παρά τις αντιξοότητες και η προέλαση των Συμμάχων προς Βορρά αποσταθεροποίησε το καθεστώς Μουσολίνι κι έφερε την ανατροπή του από τον Μπαντόλιο και τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, στις 3 Σεπτεμβρίου.
Ο διαμελισμός της Ιταλίας που ακολούθησε την εισβολή και την ανατροπή του Μουσολίνι οδήγησε στην ανάπτυξη ισχυρού αντάρτικου κινήματος στον γερμανοκρατούμενο - από τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και μέχρι τον Μάιο του 1945 - ιταλικό Βορρά.
Εμβληματικό - και παγκοσμίως γνωστό - τραγούδι του ιταλικού αντάρτικου είναι το Bella Ciao. Ο στιχουργός είναι ανώνυμος ενώ η μελωδία ανήκει σε ένα παλαιότερο λαϊκό τραγούδι της υπαίθρου. Η Giovanna Daffini, αγρότισσα από τα παιδικά της χρόνια στην περιοχή του Πάδου, τραγουδά σε ηλικία 49 ετών το Alla mattina appena alzata in risaia mi tocca andar… - το πρωί, μόλις ξυπνώ, πρέπει να πάω στα χωράφια με το ρύζι…Η ηχογράφηση έγινε από τους εθνομουσικολόγους Gianni Bosio και Roberto Leydi.
Ιδού η πρώτη ηχογράφηση του αυθεντικού Bella Ciao το 1962:
Και ως αντάρτικο τραγούδι, το Bella Ciao διατηρεί πολλά χαρακτηριστικά του δημώδους στην αρχιτεκτονική του: την κυκλική δομή, το πέρασμα από τη μια στροφή στην άλλη με επανάληψη λέξεων ή εικόνων, το μοτίβο του θανάτου και της ταφής, το μοτίβο της σκιάς, το φυσικό στοιχείο (λουλούδι) ως οιονεί μετενσάρκωση / τεκμήριο μνήμης, τους διαβάτες ως «χορό» του δράματος κ.ά.
Το 2008, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Repubblica ένα άρθρο που διερευνούσε το ενδεχόμενο το τραγούδι να έχει προέλευση Γίντις. Έχει ενδιαφέρον ότι η υπόθεση αυτή ξεκίνησε από έναν μηχανικό, ονόματι Fausto Giovannardi που μια μέρα έτυχε να οδηγεί και να ακούει στο ράδιο το “Klezmer – Yiddish swing music” και συνέλαβε τον εαυτό του να τραγουδά ασυναίσθητα πάνω στη μουσική κάποιου κομματιού το Bella Ciao. Ωραία ιστορία, και οι μελωδίες όντως έχουν κοινά στοιχεία — πλην όμως η εκδοχή της καταγωγής του παρτιζάνικου τραγουδιού από ένα δημώδες άσμα της αγροτικής εργασίας από την περιοχή της Βόρειας Ιταλίας, με ολόιδια δομή και μουσική, φαίνεται πολύ πιο στιβαρή.
Ο Misha Demitro Tsiganoff γνωστότερος ως Mishka Ziganoff (μερικές φορές γράφεται και ως Tziganoff - γιος του Τσιγγάνου), γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1889, στην Οδησσό, ήταν γιος του Yanchie Demitro Tsiganoff και της Vorgja Nickolama, και πέθανε τον Φεβρουάριο του 1967. Ηταν ένας Ρομά μουσικός με καταγωγή από την Οδησσό, τότε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, που μετακόμισε στη Νέα Υόρκη - Μπρούκλιν και Μανχάταν στις αρχές του 20ου αιώνα, όπου άνοιξε ένα εστιατόριο. Ο βιρτουόζος ακορντεονίστας, Μίσκα Ζιγκάνοφ, ξεκίνησε τη δισκογραφική του καριέρα στη Νέα Υόρκη το 1919 και έκανε τον τελευταίο σόλο δίσκο του δέκα χρόνια αργότερα το 1929. Στη δεκαετία του 1930 αξιολογήθηκε ως "The Gypsy Accordionist", στο ραδιόφωνο της Φιλαδέλφειας WPEN. Έπαιξε συχνά με τη Molly Picon, τους Pincus Sisters, τον David Medoff και τον Moishe Oysher, μεταξύ άλλων." Η φωτογραφία στο βίντεο έχει ληφθεί από αυτό το δοκίμιο επίσης και πιστώνεται στον Henry Sapoznik. Παρόλο που ήταν χριστιανός, γνώριζε καλά τη μουσική Γίντις και Κλέζμερ. Ηχογράφησε μια μελωδία (και οχι τραγούδι) τον Οκτώβριο του 1919, που έχει πέντε ίδιες νότες στο β’ μέρος του κομματιού (ας πούμε ρεφρεν) με την μελωδία του Bella Ciao, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να πιστώσει κάποιος την σύνθεση στον Μίσκα! Μια οργανική εκδοχή του λαϊκού τραγουδιού Γίντις "koilen" που παίζεται ως χορός. Από το δοκίμιο του Josh Horowitz για το klezmer ακορντεόν (διαθέσιμο στον ιστότοπο Budowitz):
Το Bella Ciao είναι ένα παρτιζάνικο τραγούδι που έγινε διάσημο σε όλο τον κόσμο ως τέτοιο, αλλά η προέλευσή του πηγαίνει πίσω σε ένα τραγούδι με το ίδιο όνομα και την ίδια μελωδία, αλλά με προφανώς διαφορετικούς στίχους, το οποίο τραγούδησαν οι mondine, οι εποχικοί εργάτες στο ρύζι- χωράφια στη Βόρεια Ιταλία στον 19ο αιώνα. Οι παρτιζάνοι, κατά τη διάρκεια του ένοπλου αγώνα κατά του φασισμού στην Ιταλία, μόλις πήραν ένα τραγούδι διαμαρτυρίας που υπήρχε ήδη εδώ και δεκαετίες και ήταν πολύ δημοφιλές στη βόρεια Ιταλία και με βάση αυτό το τραγούδι έφτιαξαν την παρτιζάνικη εκδοχή που είναι γνωστή παγκοσμίως. Τόσο πολύ που οι Ιταλοί μετανάστες που ήρθαν στη Βραζιλία τη δεκαετία του 1880 και μετά, ήξεραν ήδη το τραγούδι Bella Ciao, και αυτή ή άλλη μελωδία που πιστώνεται απο πολλούς στον Mishka Ziganoff, παρόλο που έχει μια παρόμοια μελωδία, είναι του 20ου αιώνα.
Η μελωδία ωστόσο δεν είναι η έμπνευση για το τραγούδι Bella Ciao που αναπαράγεται από τη σειρά "A Casa de Papel".
Αν θέλετε να ακούσετε την έκδοση με τους “πρωτότυπους” στίχους του Bella Ciao, μπορείτε να αναζητήσετε το «Bella Ciao Mondine di Novi» στο YouTube.
Είναι πολύ όμορφο, εδώ:
Σύμφωνα με τον εθνομουσικολόγο Roberto Leydi, ο οποίος στα δοκίμιά του για τα ιταλικά λαϊκά τραγούδια, γράφει ότι το bella ciao προέρχεται από ένα παλιό παιδικό ρίμα (La Mia Nonna è Vecchiarella ) πολύ συνηθισμένο στη βόρεια Ιταλία.
Ενα πράγμα είναι σίγουρο, το να λες ότι το Bella Ciao είναι ένα τραγούδι Γίντις είναι σαν να λες ότι οι Αιγύπτιοι έχτισαν το Κολοσσαίο στη Ρώμη.
Διαβάστε τους στίχους απο το πολύ παλιότερο τραγούδι “La mia nonna è vecchierella” και φυσικά ακούστε την απόλυτα ίδια μελωδία με το Bella Ciao:
canzoni della tradizione popolare
con Patrizia Ercole, Angela Zecca, Ivan Siri
22 agosto 1997
Giardino dei Partigiani - Rapallo
...---------
1La mia nonna è vecchierella
lei mi fa ciao,
lei mi dice ciao
lei mi fa ciao, ciao, ciao
Lei mi manda alla fontanella
a prendere l'acqua per mangiare.
2Alla fontanella io non ci vado
lei mi fa ciao,
lei mi dice ciao,
lei mi fa ciao, ciao, ciao
alla fontanella io non ci vado
perchè l'acqua mi può bagnare.
3Ti darò cento scudi,
lei mi fa ciao,
lei mi dice ciao,
lei mi fa ciao, ciao, ciao
ti daro cento scudi
perchè l'acqua ti può bagnare.
4Cinque scudi è tanto denaro,
lei mi fa ciao,
mi dice ciao,
lei mi fa ciao, ciao, ciao
cinque scudi è tanto denaro
perchè l'acqua mi può bagnare.
5Allora io corro alla fontanella
lei mi fa ciao,
lei mi dice ciao,
lei mi fa ciao, ciao, ciao
allora io corro alla fontanella
a prendere l'acqua mangiare.
Parole di: Anonimo
Musica di: Anonimo
Note
Secondo l'etnomusicologo Roberto Leydi, dalla musica di questa rima per gioco infantile deriva la musica del canto della Resistenza Bella ciao[1]
Πηγή: Bella ciao: la canzone della libertà - Carlo Pestelli · 2016
.jpeg)
