«Γκιακ» - Δημοσθένης Παπαμάρκου

 

Παρουσίαση

"Γκιακ" θα πει αίμα, δεσμός συγγένειας, φόνος για λόγους εκδίκησης, φυλή. Οι ήρωες στα διηγήματα του Παπαμάρκου, στρατιώτες που πολέμησαν στα άγρια πεδία των μαχών στη Μικρά Ασία, επιστρέφουν οριστικά αλλαγμένοι στον τόπο τους στη Λοκρίδα. Καθορισμένοι από ό,τι οφείλουν να κάνουν για την τιμή της κοινότητας, σύμφωνα με τον βαρύ νόμο του αίματος στο αυστηρό εθιμικό δίκαιο της κλειστής κοινωνίας τους, γίνονται θύτες και είναι ταυτοχρόνως θύματα. Αποσιωπημένα εγκλήματα και τραύματα, καταστροφή και αφανισμός, βιασμοί και δολοφονίες, στοιχειά και δαίμονες, ηθικές δοκιμασίες - ιστορίες ανομολόγητων πράξεων, στην προφορική γλώσσα του ρουμελιώτικου ιδιώματος, που εντέλει οδηγούν, έστω βίαια, τους ήρωες σε σύγκρουση με την κοινότητά τους και στην αναθεώρηση της ταυτότητάς τους.
"Αυτό πάει να πει να 'σαι σιβιλάιζντ. Να πατάς στα σκατά με αψηλό τακούνι".

"Εγγράφοντας την ιστορία στη λογοτεχνία, το Γκιακ εγγράφεται με τη σειρά του στη μακραίωνη ιστορία του αίματος -ανθρωπολογική, θρησκευτική, κοινωνιολογικο-πολιτική, ψυχαναλυτική, δικαιική, εν προκειμένω λογοτεχνική-, για να αποτελέσει μια ισχυρή τομή στην ιστορία του νεοελληνικού διηγήματος εν γένει". (Βαγγέλης Μπιτσώρης, Σύγχρονα Θέματα)
"Αυτό που καθορίζει την ένταση της μοντέρνας προφορικής αφήγησης του Παπαμάρκου είναι το όραμα του μοναχικού πρωταγωνιστή - όπως αντίστοιχα αυτό του γκάουτσο σε όλες τις ιστορίες του Μπόρχες". (Τίνα Μανδηλαρά, Lifo)