Ο Bantu Stephen Biko (18 Δεκεμβρίου 1946 - 12 Σεπτεμβρίου 1977) ήταν ακτιβιστής κατά του απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής. Ιδεολογικά ήταν ένας αφρικανικός εθνικιστής, ένας αφρικανικός σοσιαλιστής. Bρισκόταν στην πρώτη γραμμή εκστρατείας κατά του απαρτχάιντ που ήταν γνωστό ως "Κίνημα Μαύρης Συνείδησης" κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και του 1970. Οι ιδέες του διατυπώθηκαν σε μια σειρά άρθρων που δημοσιεύθηκαν με το ψευδώνυμο Frank Talk .
Μεγαλωμένoς σε μια φτωχή οικογένεια στη Xhosa , ο Biko μεγάλωσε στο δήμο Ginsberg στο Ανατολικό Ακρωτήριο . Το 1966, άρχισε να σπουδάζει ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Natal , όπου έγινε μέλος της Εθνικής Ένωσης Φοιτητών της Νοτίου Αφρικής (NUSAS). Αντίθετος έντονα στο σύστημα απαρτχάιντ του φυλετικού διαχωρισμού και της κυριαρχίας των λευκών μειονοτήτων στη Νότια Αφρική, ο Biko ήταν απογοητευμένος που η NUSAS και άλλες ομάδες κατά του απαρτχάιντ κυριαρχούσαν από λευκούς φιλελεύθερους , παρά από τους μαύρους που επηρεάστηκαν περισσότερο από το απαρτχάιντ. Πίστευε ότι οι μετριοπαθείς λευκοί φιλελεύθεροι απέτυχαν να κατανοήσουν τη μαύρη εμπειρία και συχνά ενήργησαν με πατερναλιστικό τρόπο. Ανέπτυξε την άποψη ότι για να αποφευχθεί η λευκή κυριαρχία, οι μαύροι έπρεπε να οργανωθούν ανεξάρτητα και για το σκοπό αυτό έγινε ηγετική προσωπικότητα στη δημιουργία της Νοτιοαφρικανικής Φοιτητικής Οργάνωσης (SASO) το 1968. Η συμμετοχή ήταν ανοιχτή μόνο στους "μαύρους", ένας όρος που χρησιμοποίησε ο Biko και αφορούσε όχι μόνο σε Αφρικανούς που μιλούσαν τη γλώσσα Bantu αλλά και σε έγχρωμους και ινδιάνους. Εστίασε ιδιαίτερα στο να κρατήσει το κίνημά του ανεξάρτητο από τους λευκούς φιλελεύθερους, αλλά αντιτάχθηκε στον αντι-λευκό ρατσισμό και είχε αρκετούς λευκούς φίλους. Η κυβέρνηση του Εθνικού Κόμματος των λευκών μειονοτήτων ήταν αρχικά υποστηρικτική, βλέποντας τη δημιουργία του SASO ως νίκη για το ήθος του φυλετικού αυτονομισμού του απαρτχάιντ.
Επηρεασμένος από τον φιλόσοφο Φράντ Φανόν και το αφρικανικό-αμερικανικό κίνημα της Μαύρης Δύναμης, ο Biko και οι συμπατριώτες του ανέπτυξαν τη Μαύρη Συνείδηση ως επίσημη ιδεολογία του SASO. Το κίνημα αγωνίστηκε για το τέλος του απαρτχάιντ και τη μετάβαση της Νότιας Αφρικής προς την καθολική ψηφοφορία και μια σοσιαλιστική οικονομία . Διοργάνωσε Προγράμματα Μαύρης Κοινότητας (BCP) και επικεντρώθηκε στην ψυχολογική ενδυνάμωση των μαύρων. Ο Biko πίστευε ότι οι μαύροι έπρεπε να απαλλαγούν από κάθε αίσθηση φυλετικής κατωτερότητας, μια ιδέα που εξέφρασε με τη διάδοση του συνθήματος "black is beautiful". Το 1972, συμμετείχε στην ίδρυση της Σύμβασης των Μαύρων για την προώθηση των ιδεών της Μαύρης Συνείδησης στον ευρύτερο πληθυσμό. Η κυβέρνηση είδε τον Biko ως ανατρεπτική απειλή και τον έβαλε υπό απαγόρευση - "banning order" το 1973, περιορίζοντας σοβαρά τις δραστηριότητές του. Παρέμεινε πολιτικά ενεργός, βοηθώντας στην να οργάνωση του BCPs( Black People's Convention) καθώς κι ένα κέντρο υγειονομικής περίθαλψης και ένα βρεφονηπιακό σταθμό στην περιοχή Ginsberg. Κατά τη διάρκεια της απαγόρευσής του, έλαβε επανειλημμένες ανώνυμες απειλές και κρατήθηκε από κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας σε αρκετές περιπτώσεις. Μετά τη σύλληψή του τον Αύγουστο του 1977, ο Biko ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από αξιωματικούς της κρατικής ασφάλειας. Πάνω από 20.000 άτομα παρακολούθησαν την κηδεία του.
Η φήμη του Biko εξαπλώθηκε μετά την δολοφονία του. Έγινε θέμα πολλών τραγουδιών και έργων τέχνης, ενώ η βιογραφία του 1978 του φίλου του Ντόναλντ Γουντς αποτέλεσε τη βάση για την ταινία Cry Freedom του 1987. Κατά τη διάρκεια της ζωής του Biko, η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι μισούσε τους λευκούς, διάφορους ακτιβιστές κατά του απαρτχάιντ και τον κατηγόρησαν για σεξισμό. Οι Αφρικανοί εθνικιστές επέκριναν το ενωμένο μέτωπό του με τους έγχρωμους και τους Ινδιάνους. Ωστόσο, ο Biko έγινε ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα του κινήματος ενάντια στο απαρτχάιντ και θεωρείται πολιτικός μάρτυρας και "Πατέρας της Μαύρης Συνείδησης". Η πολιτική του κληρονομιά παραμένει ζήτημα.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου