Νίκος Ζαχαριάδης - Ὀρθοδοξία «Μπαρουταποθῆκες καὶ λαϊκὰ φρούρια τὰ Μοναστήρια κατὰ τὸ 1821»
Τὸ κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στὴν πρώτη σελίδα τοῦ Ριζοσπάστη στὶς 9 Σεπτεμβρίου 1945 μὲ τίτλο «Ὀρθοδοξία». Ἀκολούθησαν ἀναδημοσιεύσεις στὴν Κομμουνιστικὴ Ἐπιθεώρηση (τεῦχος Ἰουλίου-Αὐγούστου 1984) καὶ στὴν ἐφημερίδα «Ποντίκι», 31 Αὐγούστου 2000. Σημείωση: Στὸ παρακάτω ἄρθρο τοῦ ἄλλοτε Γενικοῦ Γραμματέα τοῦ ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη, ὁ ὁποῖος κάθε ἄλλο ἀπὸ ἀναθεωρητισμό-ρεβιζιονισμὸ ὡς πρὸς τὸ φιλοσοφικὸ μαρξιστικὸ ὑλισμό, μπορεῖ νὰ κατηγορηθεῖ. Ὀρθόδοξος μαρξιστής-λενινιστὴς ὁ Ν.Ζ., στὰ δύσκολα χρόνια τοῦ 1945 κρίνει ὅτι τὸ κόμμα του δὲν μπορεῖ καὶ δὲν πρέπει νὰ παραβλέψει μία ἀντικειμενικὴ ἀλήθεια, ὅτι δηλαδὴ «ἡ Ὀρθόδοξη Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία ἔπαιξε ἕναν προοδευτικὸ ρόλο τόσο σὰν παράγοντας ποὺ διευκόλυνε καὶ ἐπιτάχυνε τὴν ἐθνικὴ διαμόρφωση, συσπείρωση καὶ ἀνάπτυξη... ὅσο σὰν στοιχεῖο ποὺ στὰ χρόνια τῆς σκλαβιᾶς... συνέτεινε σημαντικὰ στὸν ἐθνικοαπελευθερωτικὸ ἀγῶνα...», γι᾿ αὐτὸ καὶ εἰσηγεῖται γραμμὴ πλεύσης ποὺ νὰ βοηθᾷ τὴν Ἐκκλησία «νὰ ξαναβρεῖ τὴν ἰσορροπία της καὶ νὰ γίνει παράγοντ...
