Ευτύχης Μπιτσάκης - Δρόμοι της διαλεκτικής
ΠΡΟΛΟΓΟΣ « ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ ». Γιατί «δρόμοι»; Επειδή η Διαλεκτική δεν είναι σύστημα κλειστό στον ιστορικό χρόνο, όπως είναι τα θεωρησιακά συστήματα. Η διαλεκτική αντίληψη της φύσης και της κοινωνίας αναπτύσσεται ή πρέπει να αναπτύσσεται αξιοποιώντας το γίγνεσθαι των επιστημών και το σύνολο της κοινωνικής πρακτικής. Τι σημαίνει όμως διαλεκτική; Στην ελληνική αρχαιότητα σήμαινε κυρίως την τέχνη της συζήτησης. Ομως ήδη στους Προσωκρατικούς και κυρίως στον Ηράκλειτο, η «αυθόρμητη διαλεκτική» (ο όρος δεν υπήρχε ακόμα ) αφορούσε προπαντός το κοσμικό γίγνεσθαι. Η οντολογική και η γνωσιολογική συνιστώσα της διαλεκτικής ενυπάρχει «εν σπέρματι» στην αρχαία υλιστική φιλοσοφία. Αλλά η τριπλή όψη της διαλεκτικής (μέθοδος, θεωρία της γνώσης, θεωρία τουείναι) υπάρχει ήδη ρητά στην εγελιανή φιλοσοφία, όπως και στο έργο των κλασικών του μαρξισμού. Διαλεκτική σημαίνει κίνηση, τόσο της φύσης όσο και της κοινωνίας και της γνώσης. Αέναο γίγνεσθαι χάρη στις αντιθέσεις που ενυπάρχουν «στα ...